Nhà lắp ghép – Giải pháp kinh tế và bền vững

Trong bối cảnh nhu cầu nhà ở ngày càng tăng, đặc biệt là nhà ở giá rẻ và nhà nghỉ dưỡng (second home), nhà lắp ghép đang nổi lên như một xu hướng mới tại Việt Nam. Với ưu điểm vượt trội về thời gian thi công nhanh, chi phí thấp và tính linh hoạt, mô hình này không chỉ đáp ứng nhu cầu cá nhân mà còn được xem là lời giải tiềm năng cho bài toán nhà ở xã hội. Từ những ngôi nhà nghỉ mát ven biển đến các dự án lớn tại đô thị, nhà lắp ghép đang chứng minh sức hút của mình trong thời đại hiện nay.

Nhà lắp ghép là gì?

Nhà lắp ghép, hay còn gọi là nhà tiền chế, là loại công trình được chế tạo sẵn một phần hoặc toàn bộ khung tại xưởng, sau đó vận chuyển đến địa điểm thi công để lắp ráp. Có ba loại khung chính: khung bê tông, khung thép tiền chế và khung gỗ, kết hợp với các loại vách như panel, tường gạch, kính hoặc tấm gỗ xi măng. Sự đa dạng trong vật liệu và thiết kế giúp nhà lắp ghép phù hợp với nhiều mục đích sử dụng, từ nhà ở dân dụng, văn phòng cho đến nhà nghỉ dưỡng.

So với nhà bê tông cốt thép truyền thống, nhà lắp ghép có trọng lượng nhẹ hơn khoảng 35%, giúp giảm tải cho móng và tiết kiệm chi phí xây dựng. Thời gian thi công cũng chỉ bằng 35% so với phương pháp truyền thống, đặc biệt với loại nhà khung thép vách panel – loại có tốc độ lắp ráp nhanh nhất.

Xu hướng nhà lắp ghép trong trào lưu “second home”

Tại Việt Nam, nhà lắp ghép đang nở rộ cùng xu hướng xây dựng “second home” – ngôi nhà thứ hai để nghỉ dưỡng. Anh Bảy Ruộng (TP.HCM) là một ví dụ điển hình. Năm 2019, anh đầu tư 270 triệu đồng để xây một ngôi nhà nghỉ mát 80 m² tại Cần Giờ bằng khung thép tiền chế, vách panel 10 cm, mái tôn lạnh và nền gạch men. Công trình hoàn thiện nhanh chóng, đáp ứng nhu cầu nghỉ dưỡng cuối tuần của gia đình mà không làm gián đoạn cuộc sống thường nhật.

Tương tự, chị Oanh (quận Bình Tân, TP.HCM) chọn nhà lắp ghép cho ngôi nhà 1 trệt 1 lầu diện tích 150 m² với chi phí 750 triệu đồng. Công trình sử dụng khung thép, tường gạch xây và mái tôn lạnh cách nhiệt, vừa để ở vừa làm việc. Chị nhận thấy tuổi thọ của nhà lắp ghép không thua kém nhà bê tông nếu được thiết kế và thi công đúng kỹ thuật.

Theo ông Nguyễn Văn Tiến, Giám đốc Công ty Anzentech, nhu cầu xây dựng second home bằng nhà lắp ghép tăng mạnh sau đại dịch Covid-19. Người dân muốn sở hữu không gian nghỉ ngơi gần gũi thiên nhiên nhưng với chi phí hợp lý và thời gian thi công ngắn, tránh ảnh hưởng đến công việc và cuộc sống hàng ngày.

Ưu điểm nổi bật của nhà lắp ghép

Nhà lắp ghép đang được ưa chuộng nhờ những lợi thế vượt trội:

• Tiết kiệm chi phí: Chi phí xây dựng chỉ bằng khoảng 35% so với nhà bê tông cốt thép, nhờ giảm tải móng và tối ưu hóa vật liệu. Ví dụ, nhà khung thép vách panel có giá thành thấp nhất, trong khi nhà khung gỗ vách gỗ tự nhiên có thể đắt hơn tùy loại vật liệu.
• Thi công nhanh: Phần lớn khung được sản xuất tại xưởng, công việc tại công trường chỉ bao gồm làm móng, lắp khung và thi công vách, giúp rút ngắn thời gian đáng kể.
• Tính linh hoạt: Nhà lắp ghép dễ tháo dỡ, di dời hoặc tái sử dụng. Điều này đặc biệt hữu ích với những ai muốn thay đổi địa điểm nghỉ dưỡng hoặc bán lại đất khi cần vốn.
• Bảo vệ môi trường: Trọng lượng nhẹ và quá trình thi công đơn giản giúp giảm tác động đến môi trường so với xây dựng truyền thống.

Tuổi thọ của nhà lắp ghép cũng khá ấn tượng nếu được đầu tư đúng mức: nhà khung thép vách panel có thể bền 10 năm, trong khi nhà khung thép tường gạch xây đạt 50-70 năm, gần bằng nhà bê tông cốt thép (80-100 năm).

Ứng dụng trong nhà ở xã hội: Tiềm năng lớn

Không chỉ giới hạn ở nhà nghỉ dưỡng, nhà lắp ghép còn được đề xuất như một giải pháp cho nhà ở xã hội. Tại hội nghị về phát triển nhà ở xã hội ngày 6/3, Chủ tịch Tập đoàn Kim Oanh, bà Đặng Thị Kim Oanh, cho rằng mô hình nhà bê tông lắp ghép có thể giúp Việt Nam đạt mục tiêu 1 triệu căn nhà ở xã hội vào năm 2030. Với ưu điểm thi công nhanh, tiết kiệm chi phí và bền vững 50 năm, mô hình này phù hợp với địa chất yếu và nhu cầu nhà ở giá rẻ tại các đô thị lớn như TP.HCM.

Bà Oanh lấy ví dụ từ Singapore, nơi nhà ở xã hội 3-4 phòng ngủ được xây dựng bằng công nghệ lắp ghép, bền vững qua nhiều thế hệ và giá trị tăng dần. Bà kiến nghị Chính phủ hỗ trợ quỹ đất và vốn vay ưu đãi với lãi suất ổn định 10 năm để doanh nghiệp đẩy nhanh tiến độ. Tập đoàn Kim Oanh đặt mục tiêu phát triển 40.000 căn nhà ở xã hội từ nay đến 2028 nếu nhận được sự hỗ trợ này.

Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đồng tình với ý tưởng ứng dụng nhà lắp ghép cho nhà ở xã hội. Ông đề xuất tổ chức cuộc thi thiết kế để tạo ra các mẫu nhà phù hợp với điều kiện khí hậu, văn hóa và nhu cầu của từng vùng miền.

Thách thức và giải pháp

Dù có nhiều ưu điểm, nhà lắp ghép vẫn đối mặt với một số rào cản:

• Cách âm, cách nhiệt: Nhà khung thép vách panel mỏng thường kém cách âm và cách nhiệt. Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định nếu thiết kế hợp lý (vách dày, hệ thống thông gió tốt), hiệu quả cách âm cách nhiệt sẽ tương đương nhà bê tông.
• Giá trị tài sản: Nhà lắp ghép thường bị đánh giá thấp hơn trên giấy tờ hoàn công do tâm lý e ngại của người mua về độ bền và khả năng bán lại. Điều này khiến mô hình này phổ biến hơn ở phân khúc nghỉ dưỡng thay vì nhà phố.

Để vượt qua những hạn chế này, ông Tiến (Công ty Anzentech) hy vọng nhà lắp ghép sẽ được chấp nhận rộng rãi hơn nhờ cải tiến kỹ thuật và thay đổi nhận thức của người dân. Trên thế giới, như tại Hawaii (Mỹ), nhà lắp ghép cũng đang được áp dụng để giải quyết nhu cầu nhà ở khẩn cấp với chi phí thấp và tốc độ thi công nhanh.

Nhà lắp ghép là giải pháp kinh tế, bền vững cho nhà nghỉ dưỡng và nhà ở xã hội, tiết kiệm 65% chi phí, thi công nhanh, giúp người dân sở hữu không gian sống hiện đại mà không chịu áp lực tài chính lớn. Dù còn thách thức, tiềm năng của nó rõ rệt, đặc biệt khi Việt Nam hướng tới an cư cho hàng triệu người, từ second home ven biển đến nhà ở xã hội đô thị, định hình lại khái niệm “tổ ấm” tương lai.